Praktyczny przewodnik
Elcometer 121/4 Top P.I.G.: Bezpieczne badanie grubości powłoki i przyczepności metodą siatki nacięć
W tym przewodniku poznasz sprawdzoną w praktyce procedurę: niszczący pomiar grubości powłoki za pomocą mikroskopu 50x oraz (w modelu Top) badanie przyczepności metodą siatki nacięć zgodnie z ISO/ASTM, w tym dobór narzędzi, wartości referencyjne, rozwiązywanie problemów i konserwację.
Uwaga: Zdjęcie produktu ma charakter poglądowy.
KPI 1
Mikroskop 50x
Zintegrowany mikroskop z obrotową skalą – do szybkiego odczytu bezpośrednio na krawędzi nacięcia.
KPI 2
3 noże w urządzeniu
Noże nr 1, 4, 6 – w modelu Top szybka wymiana za pomocą pokrętła; możliwość dokupienia noża do siatki nacięć.
KPI 3
Dwa rodzaje testów
Niszczący pomiar grubości (nacięcie) + (Top) przyczepność metodą siatki nacięć; idealny do szybkich kontroli w warsztacie i na budowie.
Wskazówka praktyczna: Kontrast jest kluczowy
Przed nacięciem zaznacz punkt pomiarowy tak, aby linia wyraźnie kontrastowała z powłoką. W przypadku ciemnych powłok warto użyć markera o jasnym kolorze – ułatwia to wyrównanie skali i zapobiega błędom odczytu.
Przegląd produktu: Warianty, zastosowanie i zalety
| Wariant | Zastosowanie | Zawartość zestawu | Uwagi |
|---|---|---|---|
| Top P.I.G. (A121---T) | Niszczący pomiar grubości powłoki + opcjonalnie przyczepność metodą siatki nacięć (Cross-Cut) | Noże nr 1/4/6, mikroskop 50x, oświetlenie LED, baterie, narzędzia, marker, smycz, walizka, instrukcja | Model Top: szybka wymiana noży dzięki wewnętrznemu uchwytowi |
| Top P.I.G. + Certyfikat (A121---TC) | Jak powyżej – dodatkowo zawiera certyfikat kalibracji dla każdego ostrza | Wyposażenie identyczne jak Top P.I.G. + opcja kalibracji | Przydatne, jeśli wymagana jest dokumentacja jakościowa |
W skrócie: Elcometer 121/4 to poręczne urządzenie do niszczącego pomiaru grubości oraz (w wersji Top) do badania przyczepności. Dzięki kompaktowej budowie sprawdza się szczególnie w miejscach trudno dostępnych.
Zalecane ustawienia podstawowe (Wartości orientacyjne)
Poniższe wartości są orientacyjne i zależą od powłoki, podłoża oraz norm. Zawsze przestrzegaj specyfikacji technicznej dla danego badania.
| Zastosowanie | Wartość / Wybór | Dlaczego to pomaga |
|---|---|---|
| Grubość: Wybór noża | nr 6 dla cienkich powłok, nr 4 uniwersalny, nr 1 dla grubych warstw. | Odpowiedni kąt zapewnia czytelną szerokość nacięcia i redukuje odpryski. |
| Odczyt: Współczynnik skali | Na działkę: nr 1 ≈ 20 µm, nr 4 ≈ 10 µm, nr 6 ≈ 2 µm (skala metryczna). | Szybkie przeliczenie działek skali na µm – spójna dokumentacja. |
| Siatka: Długość nacięcia | Równoległe nacięcia o długości ok. 20 mm. | Umożliwia łatwą ocenę pola siatki bez nadmiernego uszkadzania powłoki. |
| Siatka: Praca z taśmą | Odcinek taśmy ok. 75 mm; oderwać energicznie zgodnie z normą (np. ISO: po kilku minutach). | Czas i sposób odrywania mają duży wpływ na powtarzalność wyników. |
Profesjonalny przebieg pracy (5–7 kroków)
- Przygotowanie punktu: Oczyść powierzchnię, zaznacz miejsce pomiaru linią kontrastową.
- Wybór noża: Wybierz nóż nr 6/4/1 zależnie od grubości i zamocuj go poprawnie.
- Wykonanie nacięcia: Przyłóż urządzenie (oba kółka muszą dotykać podłoża) i przesuń równomiernie z odpowiednim dociskiem.
- Ustawienie mikroskopu: Włącz oświetlenie, ustaw ostrość, obróć skalę prostopadle do nacięcia i wyrównaj ją z krawędzią.
- Odczyt i przeliczenie: Policz działki skali i przelicz na µm używając współczynnika dla danego noża.
- (Top) Siatka nacięć: Wykonaj prostopadłe nacięcia, oczyść z pyłu, naklej taśmę (jeśli wymagana) i oceń stopień przyczepności.
- Dokumentacja: Zapisz wartości, użyty nóż, lokalizację i wynik siatki nacięć; powtórz w kilku punktach.
Rozwiązywanie problemów (4 typowe problemy)
1) Krawędź nacięcia jest poszarpana
- Sprawdź ostrze: Wymień nóż, jeśli nacięcia nie są czyste.
- Zmniejsz docisk i prowadź urządzenie płynniej.
- W przypadku twardych powłok prowadź ostrze wolniejszym, zdecydowanym ruchem.
2) Trudny odczyt (granica warstw słabo widoczna)
- Popraw kontrast (inny kolor markera / lepsze światło).
- Upewnij się, że skala jest idealnie prostopadła do nacięcia.
- Przy lakierach bezbarwnych na drewnie: zabarw odsłonięte włókna drewna, aby uwidocznić granicę.
3) Wynik wydaje się zbyt niski (złudne odwarstwienie)
- Przy słabej przyczepności powłoka może odpryskiwać: mierz zawsze odległość zgodnie z geometrią nacięcia, a nie do krawędzi odprysku.
- Wykonaj pomiary w kilku punktach i wyciągnij średnią.
4) Duże rozbieżności w wynikach siatki nacięć
- Dobierz nóż odpowiednio do grubości i podłoża (twarde/miękkie).
- Zastosuj powtarzalną technikę odrywania taśmy (zgodnie z normą).
- Dokładnie oczyść nacięcia z pyłu przed oceną.
Konserwacja (5 punktów)
- Wymieniaj noże, gdy nacięcia stają się nieczyste lub odczyt jest trudny.
- Wymień baterie LED, jeśli oświetlenie słabnie.
- Wyjmij baterie, jeśli urządzenie nie będzie używane przez dłuższy czas.
- (Top) Po użyciu ustaw uchwyt noży w pozycji „Safe”, aby uniknąć skaleczeń.
- Nie naprawiaj urządzenia samodzielnie – w razie awarii skontaktuj się z serwisem.
FAQ (Praktyka)
1) Jak dobrać odpowiedni nóż (nr 1/4/6)?
Zasada: nr 6 do cienkich warstw, nr 4 uniwersalny, nr 1 do grubych warstw. Najważniejsze, aby nacięcie było ostre i czytelne pod mikroskopem.
2) Czy mogę mierzyć systemy wielowarstwowe?
Tak. Możesz zmierzyć grubość całkowitą lub (jeśli warstwy różnią się kolorem) odczytać grubość każdej warstwy z osobna.
3) Kiedy potrzebuję modelu Top?
Jeśli oprócz grubości chcesz badać przyczepność metodą siatki nacięć lub często zmieniasz narzędzia pomiarowe – model Top jest do tego stworzony.
4) Siatka nacięć czy Pull-Off – co jest lepsze?
Siatka nacięć jest szybka, tania i praktyczna. Jeśli potrzebujesz dokładnej siły zerwania (w MPa), odpowiednim urządzeniem będzie Elcometer 510.
5) Jak unikać błędów odczytu?
Używaj markera do kontrastu, dobrze ustaw ostrość, precyzyjnie wyrównaj skalę i wykonuj co najmniej 3 pomiary w różnych miejscach.
Zamów odpowiednią wersję
Wybierz wariant dopasowany do Twoich potrzeb – standardowy lub z certyfikatem kalibracji.
Podsumowanie
Elcometer 121/4 Top P.I.G. to profesjonalne narzędzie do szybkiej, niszczącej kontroli grubości i przyczepności. Łatwa obsługa i błyskawiczny odczyt sprawiają, że jest to idealne rozwiązanie do kontroli jakości w warsztacie i w terenie.
